Bir Yıllık Hak Düşürücü Süre ve İrade Fesadı ile Fazla Mesai Hk.

Yargıtay

22. Hukuk Dairesi

Esas No. :2015/22234,

Karar No. :2017/25183

“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVATÜRÜ:ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının 01.10.2005-21.10.2010 tarihleri arasında çalıştığını, kasa memurunun teslim ettiği paraları, işlerin yoğun olması nedeniyle arkadaşına güvenerek saymadan teslim aldığını ve merkez bankasına gönderdiğini, 300 TL paranın eksik çıktığını, banka yöneticilerinin paranın zimmete geçirildiği ithamları ve siciline işleyeceği tehdidi ile istifaya zorlandığını, iş bulamayacağı korkusuyla istifa ettiğini belirterek kıdem tazminatı ve fazla mesai ücretinin hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Savunmasının Özeti:
Davalı vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, kasa sayımlarının eksik çıkmasına davacının sebep olduğunu, davacının iş akdinin kendi isteği ile feshedildiğini, istifa dilekçesinin neticelerini bilecek konumda olduğunu, davacının fazla çalışma alacağının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacı hakkında yeterli şüphe doğuracak veriler bulunmadığı halde davacının kaybolan bir kısım paradan sorumlu tutulduğu, davacının istifasının haklı nedene dayandığı gerekçeleri ile toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Taraflar arasında davacının irade fesadı iddiasını süresi içerisinde ileri sürüp sürmediği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacının istifa tarihi 21.10.2010 olup “banka yöneticilerinin paranın zimmete geçirildiği ithamları ve siciline işleyeceği tehdidi ile istifaya zorlandığı, iş bulamayacağı korkusuyla istifa ettiği” iddiasının 01.07.2012 tarihine kadar yürürlükte olan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun irade fesadını düzenleyen 23-31. maddelerine göre değerlendirilmesi gerekir. İşçi istifa beyanında bulunurken bu iradesinin esaslı hataya düşürülmesine, diğer tarafın veya üçüncü şahsın hile ya da korkutmasına bağlı olarak oluşması halinde istifa iradesinden söz edilemez. İstifa beyanındaki irade fesadı hallerinin, mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 31. maddesinde öngörülen bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde ileri sürülmesi gerekir. Bu süre hak düşürücü süre niteliğinde olup bir yıllık süre geçtikten sonra ileri sürülen irade fesadı iddiası dinlenilemez.

Somut olayda; davacının istifa tarihi 21.10.2010 olup dava tarihi ise 22.12.2014 tür. Davanın bir yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı sabittir. Hak düşürücü süre geçtikten sonra ileri sürülen irade fesadı iddiası dinlenemeyeceğinden davacının haklı neden olmadan istifa ettiğinin kabulü ile kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, davacının haklı nedenle istifa ettiği kabul edilerek yazılı şekilde kıdem tazminatı talebinin kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
2– Davacının fazla mesai alacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Somut olayda, Mahkemece, davacı tanıklarının beyanlarına göre fazla çalışma alacağının hesaplandığı bilirkişi raporuna itibar edilerek davacının fazla mesai alacağı hüküm altına alınmıştır. Ne var ki, bilirkişi raporunda yapılan hesaplamanın hatalı olduğu anlaşılmaktadır. Gerçekten de bilirkişi raporunda davacının haftanın 5 günü 1,5 saat ara dinlenme düşüldükten sonra 10 saat çalıştığı, 5 gün için toplam 50 saat çalıştığı belirlendikten sonra ayrıca cumartesi günü ara dinlenme düşüldükten sonra davacının 5,5 saat daha çalıştığı tespit edilmiş ancak, haftalık çalışma saati toplamı, 50 saatlik çalışma ile 5,5 saatlik çalışma yerine 10,5 saatlik çalışma toplanarak 60,5 saat olarak bulunmuş, fazla çalışma saati de 15,5 saat olarak tespit edilmiştir. Bu hesaba göre davacının toplam haftalık çalışma saati 55,5 saat olup haftalık fazla çalışması 10,5 saattir. Raporda davacının haftalık fazla çalışması 5 saat fazla hesaplanmıştır. Hatalı hesaplamaya dayalı bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20/11/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.