Arkadaş Bulucu Özelliğine Hukuki Bakış
Geçen yazımızda sosyal medyadaki etiketleme özelliğinin kullanımında kişisel verilerin korunmasından söz etmiştik. Bu yazımızda ise, Facebook’un “Arkadaş Bulucu” özelliğinden söz edeceğiz. Arkadaş bulucu özelliğinin çalışma mantığında şu yatmaktadır: Bir facebook kullanıcısı eposta adresi ve şifresini facebook ile paylaşmak şartıyla, eposta adres defterinde kayıtlı kişilere Facebook’un arkadaş bulucu programının erişmesine izin verilmektedir. Facebook arkadaş bulucu programı,izin sonrasında ulaştığı eposta adres defterinde kayıtlı eposta adreslerini Facebook’un veri tabanında kayıtlı tüm kullanıcıların epostaları ile karşılaştırarak, eğer eşleşen ve daha önceden arkadaş konumunda bulunmayan eposta adreslerini tespit etmesi halinde yeni arkadaş önerilerinde bulunmaktadır. Arkadaşlarınızı bulmanız için verdiğiniz bu izin, eposta adresiniz ve şifrenizi üçüncü bir kişi veya kuruma vermeniz anlamına gelmektedir. Bu erişim izni neticesinde eposta adres defterinizdeki tüm kayıtlı eposta adresleri üçüncü bir kurum olan facebooka iletilmektedir. Bu durumda, arkadaşlarınıza, aile bireylerinize hatta iş arkadaşlarınıza ait eposta adreslerini üçüncü bir kurumla paylaşmış oluyorsunuz. Facebook size bu özelliği kullandırırken süreç hakkında yeterli bilgilendirme ve aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmemektedir. Tüm bu hususlar dikkate alındığında, özellikle Kişisel Verilerin Korunması bakımından daha emekleme devresinde olan ülkelerde, bu özelliklerin kullanımına yönellik kullanıcılar yeterince bilgilendirilmemekte ve açık rızaları alınmamaktadır. Kişisel verilerin korunması yönünde ilerleme sağlamış olan ülkelerde bu özelliklerin kullanımına ilişkin önemli mahkeme kararları bulunmaktadır ki tüketici örgütleri de bu konularda dikkatli ve özenli davranmaktadır. Örneğin; Alman Tüketici Kurumları Federasyonu, Arkadaş Bulucuğu özelliğinin kullanımında kullanıcıların açık rızasını alma hususunda yeterli özeni göstermediği için Facebook’a 2010 yılında Berlin Bölge Mahkemesi’nde açtığı davada, Mahkeme Facebook’un arkadaş bulucu özelliğinin Alman Veri Koruma Kanununu ihlal ettiği yönünde karar almıştır. Mahkeme, kişilerin eposta adres defterlerinden iletişim kişilerini alıp Facebook’a yükleyen Arkadaş Bulucu özelliği ile işlenen veriler hakkında kullanıcılarına yeterli bilgilendirme yapmadığı kararını vermiştir. Mahkeme kararında, Facebook tarafından kullanıcılarına, Arkadaş Bulucu özelliği ile eposta adres defterlerine ulaşılacağı ve bu adres defterlerindeki iletişim kişilerini davet etmek için mesaj gönderilebileceği hususunda yeterli ve açık bilgilendirme yapılmadığı görüşüne yer vermiştir. Facebook ve diğer sosyal medya uygulamaları tarafından kişisel verilere yönelik yapılan ihlaller neticesinde tüketicilerin korunması adına ülkemizde de bu tür kararların alınabilmesi için bu sosyal medya uygulamalarının ülkemizde faaliyetlerine yönelik muhattap alınabilecek bürolarının bulunması gerekmektedir. Çünkü, Facebook’un hizmet sözleşmesine göre, kullanıcıların Facebook ile yaşayacağı uyuşmazlıklarda görevli ve yetkili mahkemeler Amerkan mahkemeleri olarak belirtilmektedir. Facebook’un “https://tr-tr.facebook.com/legal/terms/update” adresinde yer alan “Hizmet Koşulları” hakkındaki metinin “16.Amerika Birleşik Devletleri Sınırları Dışındaki Kullanıcılar için Geçerli Özel Hükümler” başlığının 3. bendinde “1.Alman kullanıcılar için geçerli bazı özel koşullara buradan ulaşabilirsiniz.” ifadesi yer almaktadır ki, bu husus Almanya dışındaki diğer ülkelerin kendi vatandaşları açısından kişisel verilerinin korunması yönünde ne kadar pasif kaldığını göstermektedir.
