Gece Postaları Çalışma Koşullarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapıldı
19 Ağustos 2017 tarihinden önce, işyerlerinde kadınlar gece yedi buçuk saatten fazla süreyle çalıştırılamıyordu. 19 Ağustos 2017 günlü 28717 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “KADIN ÇALIŞANLARIN GECE POSTALARINDA ÇALIŞTIRILMA KOŞULLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK” kapsamında asıl yönetmeliğin 5. Maddesinde; “Kadın çalışanlar gece postalarında yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz. Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü işyerlerinde faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde kadın çalışanın yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.” Şeklinde değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklik neticesinde, turizm, özel güvenlik veya sağlık hizmeti sektörlerinde faaliyet gösteren işveren yahut alt işveren, kadın işçinin yazılı onayını almak suretiyle bu işçiye yedi buçuk saatten uzun bir süre gece postasında çalışma yaptırabilecektir. Aynı yönde bir diğer değişiklik de, aynı günlü ve aynı sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “POSTALAR HALİNDE İŞÇİ ÇALIŞTIRILARAK YÜRÜTÜLEN İŞLERDE ÇALIŞMALARA İLİŞKİN ÖZEL USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK”kapsamında 7. Maddede yapılan değişikliktir: “Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, 4857 sayılı Kanunun 42 ve 43 üncü maddeleri ile 70 inci maddesinde öngörülen yönetmelikte belirtilen haller dışında işçilerin gece postalarında 7,5 saatten çok çalıştırılmaları yasaktır. Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir. “ Postalar halinde çalışılan ve ancak turizm, sağlık veya özel güvenlik hizmeti yürüten iş yerlerinde işçinin yazılı rızası alınmak suretiyle, işçi günlük yedi buçuk saatin üzerinde çalıştırılabilecektir. Yönetmeliklerde bahsi geçen turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işler nelerdir? Bu sorumuzun cevabını değişiklik yapılan yönetmeliğin 7. Maddesinin devamında buluyoruz:
“… Bu fıkranın uygulanmasında;
a) Turizm hizmet yürütülen işler; ilgili mevzuatı uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından turizm işletmesi belgesi veya turizm yatırımı belgesi verilen ya da belediye tarafından turizm işletmesi olarak faaliyet göstermek üzere işletme belgesi verilen tesislerde,
b) Özel güvenlik hizmeti yürütülen işler;10/6/2004 tarihli ve 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kapsamında İçişleri Bakanlığınca faaliyet izni verilen özel güvenlik şirketlerinde veya özel güvenlik görevlisi olarak herhangi bir işyerinde,
c) Sağlık hizmet yürütülen işler; Sağlık hizmeti sunan ve/veya üreten; gerçek kişiler ile kamu ve özel hukuk tüzel kişilerin işyerinde ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubelerinde, 24/5/1983tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununda tanımlanan sosyal hizmet kuruluşlarında, çalışan işçiler ile bu işyerlerinde alt işveren tarafından çalıştırılan işçileri kapsar. Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır.”
Yönetmeliklerde yapılan bu değişiklik turizm sektörü açısından işin niteliğinde herhangi bir olumsuzluk yaratmayacağı öngörülebilir. Ancak, sağlık ve özel güvenlik hizmetlerinde hem kadın işçi hem de erkek işçi bakımından yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılması, işin niteliğini ciddi şekilde etkilemekle kalmayıp, iş sağlığı ve güvenliğinde ciddi olumsuz sonuçlara sebebiyet verebilecektir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Çalışma Hakkı ve Dinlenme Şartı” başlıklı 50. maddesinin 2. fıkrasında yer alan“Küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar.” hükmüne aykırılıkların doğma ihtimali de söz konusudur.